2025-ci ildə Azərbaycanın dövlət büdcəsinin gəlirlərinin 36 milyard 616 milyon manat, xərclərinin isə 39 milyard 667,6 milyon manat olacağı gözlənilir. 2023-cü ilin təsdiq olunmuş proqnozlarına nisbətən müvafiq olaraq 0,6 % çox və 0,2 % azdır. Son nəticədə dövlət büdcəsində 3 milyard 51,6 milyon manat kəsir yaranmalıdır. Bu isə illik müqayisədə 9 % azdır.
Bəs 2025-cü ildə Azərbaycanın dövlət büdcəsində əsas diqqət nəyə yönəlib?
Məsələ ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Xalid Kərimli "Operativ Media"ya açıqlama verib.
O bildirib ki, 2025-ci ildə Azərbaycanın dövlət büdcəsi demək olar ki, 2024-cü ilin artırılmış büdcəsi ilə eynidir.
“Yeni büdcə neftin qiyməti ilə bağlıdır. Neftin qiyməti 70 dollar götürülüb ki, bu kifayət qədər yüksək rəqəmdir. Gələn il üçün neftin 1 barelinin qiymətinin 70 ABŞ dollardan aşağı olacağı gözlənilir. Yeni büdcə hazırlanarkən neftin qiyməti kritik olaraq götürülüb. Büdcə demək olar ki, 2024-cü ilin artırılmış büdcəsi ilə eynidir. Qeyd edim ki, bu hələ təsdiq olunmamış büdcədir. Bu büdcə Milli Məclisdə müzakirə ediləcək. Bu, ilkin versiyadır.
2024-cü ilin təsdiq edilmiş büdcəsi ilə gəlirlər və xərclər təxminən eyni götürülüb. Amma qeyd edək ki, 2024-cü ilin büdcəsi iyul ayından 3 milyard manat artırılmışdı. Yəni bu məbləğlər artırılmış büdcəyə uyğundur.
Dövlət büdcəsi ümumi 39 milyard 670 milyon nəzərdə tutulub. Bu büdcənin əsas hissəsi, yəni 20-25 milyard manat cari xərclərə xərclənəcək. 12.3 milyard manatı iqtisadi xərcləri üçün istifadə olunacaq. Yerdə qalan 6 faiz isə dövlət borcunun ödənilməsi ilə bağlıdır”.
İqtisadçı bildirib ki, cari xərclərin artırılması bir başa olaraq əməkhaqqı, sosial müavinatların və pensiyaların artımına yönələcək:
“Burada əsas diqqət ediləcək məqam cari xərclərin artırılmasıdır. Cari xərclər keçən il 23 milyard manat idi, bu il isə 25 milyard manata qaldırılıb. Bunun əvəzinə əsaslı xərclər 15 milyard 376 milyondan, 12 milyard 310 milyona endirilib. Dövlət təqribən 2 milyard əsaslı xərclərdən azaldaraq, cari xərcləri artırıb. Əsasən sosial təminat, təhsil, səhiyyə xərclərinda artım müşahidə olunur.
2 milyard cari xərclərin artımı əsasən əməkhaqqı, sosial müavinatların və pensiya ödənişlərinin artımına yönələcək.
İqtisadiyyatda orta aylıq əməkhaqqı necə dəyişirsə, pensiyalarda o şəkildə indeksasiya edilir. 2024-cü ilin ilk 7 ayında Azərbaycanda nominal orta aylıq əmək haqqı 8.3 faiz artıb. Əgər bu temp qorunub saxlanılsa, gələn il pensiyalar ən az 8.3 faiz artırılacaq. Minimum əməkhaqqı məsələsinə gəldiksə isə məbləğin 10-15 faiz artacağı gözlənilir. Bu da büdcədən maliyələşən şəxslərin maaşlarına təsir göstərəcək. Xüsusi ilə Vahid Tarif Cədvəli ilə müəyyən edilmiş aylıq əməkhaqqı alan şəxslərin maaşlarında artım olacaq.
Hazırda inflyasiya 3.5 faiz təşkil edir. Ünvanlı sosial yardımlar, yaşayış minimumu məhz bu inflyasiyaya uyğun olaraq müəyyənləşir. Cari xərclərin artırılması sosial yardım və yaşayış minimumunda da artımların olacağından xəbər verir”.
