Hər bir münaqişə və ya müharibənin sonunda sülh olmalıdır. Hətta Fransa və İngiltərə arasında orta əsrlərdə baş vermiş 100 illik müharibənin sonunda da sülh oldu. Bu aksiomadır.
Ermənistan nə istəyir?
30 ilə yaxın müddət ərzində yəni 1994-cü ildən sonra danışıqlar prosesinin gedişi onu göstərmişdi ki, Ermənistan sülh istəmir, ədalət axtarışında deyil, normal qonşuluq münasibətləri ölkənin siyasi kursuna zidd sayılır. Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycan işğal altında olan torpaqlarını siyasi güclə, hərbi gücünün sintezi ilə azad etdi. Həyatda ədaləti bərpa etmək üçün bəzən güc tətbiq etmək lazım olur. Azərbaycan lazım olanı etmişdı. İndi isə bölgəyə sülh lazımdır. Azərbaycan bunu istəyir. Ermənistan isə həm Qarabağdakı ermənilər, həm də Ermənistan ərazisində yaşayan ermənilərin dili və əli ilə sülhə əl qoymur. Əllərində silah, sursat tutulduğu erməni silahlıları Qarabağda rus sülhməramlılarının nəzarət etdiyi yerlərdə var. Bu hallar müşahidə kameralarının obyektivindən və Azərbaycanın gözündən yayınmır.
Gözlər sülh müqaviləsində olduğu vaxtda normal münasibətləri gözü götürməyənlər kimdir?
Son zamanlar ABŞ və Avropa İttifaqının Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi üçün danışıqların yüksək mərhələsi barədə bəyanatları, Azərbaycanıın sülh müqaviləsi ilə bağlı müddəaları Ermənistan tərəfinə göndərdiyi vaxtda Qarabağda ermənilərin atışkəsi pozması, Ermənistan ərazisindən Azərbaycan istiqamətinə təhlükəsizliklə bağlı narahatlıqların yaranması onu göstərir ki, regionda 30 illik işğal və uzun-uzadı danışıqları arzu edənlər var. Onlar bu arzularını reallaşıdırmaq istəyir. Maraqlıdır ki, Azərbaycan sülh proseslərini sürətləndirdiyi zamanda rus sülhməramlıları Qarabağda atəşkəsin pozulduğunu bildirir, İran sərhədlərində təlim keçirməyə başlayır, eskalasiyaya əl atır. Üstəlik Zəngəzur dəhlizinin reallaşmasının qarşısını alır. BMT və ATƏT faktaraşdırıcı missiyası isə Laçın dəhlizinə gəlməyi düşünür. Bütün bunların cəmini hesablasaq, bu sülhə doğru addımdır yoxsa sülhdən qaçışdır?!
Qaçmaq üçün dəhiz var.
Azərbaycan tərəfi dəfələrlə sülhə sadiq olduğunu bəyanatlarla bildirib, bunun mexanizmini izah edib. İstər ermənilərin təhlükəsizliyi, istərsə də sərhədlərin müəyən edilib, təhlükəsizliyini təmin etmək baxımından. Vəziyyətə baxanda mövcud Ermənistan ya özü, ya da o dövlətin siyasətinə qarışanlar sülh prosesi işini də qarışdırmaq istəyir. Qarışıqlıq salmaq istəyənlər, normal həyat istəməyənlər üçün dəhliz var. Azərbaycan dəhlizi məqsədlər üçün açdığı kimi, çıxıb getmək istəyənlər üçün də yolu açır. Başqa sual yarandığı halda isə, sülhə gedən yolu da Azərbaycan özü açıb, özü də tamamlayacaq. Çünki iqtisadi, siyasi, hərbi güc Azərbaycandır, Qarabağ Azərbaycandır! Olduğu kimi.
Samir Cabbarov – Operativ Media
